2021

Медыякультура і медыяспажыванне ў беларускім грамадстве

Медыякультура і медыяспажыванне
у беларускім грамадстве
матэрыялы падрыхтаваны
Акадэміяй кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь
на аснове звестак Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь,
Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь, БелТА, інтэрнэт-крыніц .

Ва ўмовах глабальнай інфарматызацыі грамадства і нарастальнай хуткасці праходжання ўсіх сацыяльных працэсаў, асноўная роля ў фарміраванні каштоўнасных арыентацый асобы і грамадства, захаванні гістарычнай памяці пераходзіць да медыякультуры, сродках масавай інфармацыі (далей – СМІ).

Сёння ў інфармацыйнай прасторы найбольш актыўна развіваюцца новыя медыя-мультымедыйныя шматканальныя персаналізаваныя інтэрнэт-рэсурсы. Інтэрнэт даўно стаў адной з асноўных крыніц атрымання навін і прасторай для зносін.

На нарадзе з кіраўнікамі вядучых дзяржаўных СМІ 11 лютага 2020 г. Кіраўнік дзяржавы А. Р. Лукашэнка падкрэсліў: «сёння Інтэрнэт ужо не проста дыхае ў спіну дзяржаўнай прэсе, але і па некаторых пазіцыях вырываецца наперад, а Telegram-каналы, блогі, сацыяльныя сеткі па ўплыве як мінімум зраўняліся з традыцыйнымі СМІ. Моладзь у асноўным там.

Мабільны тэлефон з выхадам у Інтэрнэт у распараджэнні ўсіх жадаючых: ад дзіцяці да пажылога чалавека. І гэтыя матэрыялы ім даступныя ў любы час сутак. Нашым СМІ ў Інтэрнэце трэба працаваць маштабней, больш эфектыўна"»

Так, па дадзеных кампаній «We Are Social» і «Hootsuite», адлюстраваным у справаздачы аб стане лічбавай сферы «Global Digital», у студзені 2021 г.ва ўсім свеце Інтэрнэтам карысталіся 4,66 мільярда чалавек. Такім чынам, узровень пранікнення Інтэрнэту ў свеце складае 59,5%: доступ да яго ёсць больш чым у паловы насельніцтва зямнога шара.

У Беларусі ўзровень пранікнення значна вышэйшы-больш за 85% жыхароў нашай краіны з'яўляюцца карыстальнікамі Інтэрнэту.

Сацыяльныя медыя (сацыяльныя сеткі і мессенджеры) з'яўляюцца адным з найбольш папулярных інтэрнэт-рэсурсаў. У свеце налічваецца 4,2 & nbsp;мільярда іх карыстальнікаў (53,6% сусветнага насельніцтва). У сярэднім кожны дзень на працягу 2020 г.у сацыяльных медыя стваралася больш за 1,3  мільёна новых акаўнтаў, што складае прыкладна 15,5 новых карыстальнікаў у секунду. Такім чынам, з кожным годам усё больш інтэрнэт-карыстальнікаў атрымліваюць інфармацыю, матэрыялы СМІ праз сацыяльныя сеткі і мэсэнджары.

Радавы карыстальнік сацыяльных медыя зараз праводзіць на гэтых платформах 2 & nbsp;гадзіны 25 & nbsp; хвілін кожны дзень, што адпавядае прыкладна аднаму дню ў тыдзень за вылікам часу на сон.

У Беларусі, паводле дадзеных справаздачы «Digital 2021» і ўнутранай статыстыцы інтэрнэт-платформаў, значная доля трафіку беларусаў таксама прыпадае на мэсэнджары і сацыяльныя сеткі.

Інтэрнэт дазваляе атрымаць хуткі доступ да рознага роду інфармацыі, быць у курсе апошніх навін, аператыўна дзяліцца імі са сваім асяроддзем. Разам з тым, якасць інфармацыі ў Інтэрнэце не заўсёды адназначна. Так, нярэдка ў сетцы можна сустрэць неправераныя, а часам – і мэтанакіравана скажоныя звесткі, «фэйкі». Інфармацыйная агрэсія на глабальным і нацыянальным узроўнях перастае быць рэдкасцю, становячыся цэнтральным звяном гібрыдных войнаў.

Таму відавочна, што сёння менавіта кантэнт нацыянальных СМІ і інтэрнэт-рэсурсаў, узровень медыякультуры насельніцтва, становяцца аднымі з ключавых фактараў, якія абумоўліваюць характар праходжання розных сацыяльных працэсаў у нашай краіне. У сувязі з гэтым Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь А. Р. Лукашэнка на сустрэчы з палітычным актывам краіны 16 верасня 2020 г.зрабіў акцэнт на тым, што«сродкі масавай інфармацыі павінны быць праваднікамі дзяржаўнай ідэалогіі, а журналісты – самай дзяржаўнай катэгорыяй спецыялістаў».
 
Медыяспажыванне ў сучасным беларускім грамадстве
Сёння інфармацыя ўяўляе сабой адзін з найважнейшых рэсурсаў і, адначасова, адну з рухаючых сіл развіцця чалавечага грамадства. СМІ, якія гэтую інфармацыю распаўсюджваюць, ужо даўно нефармальна называюць» чацвёртай уладай " з прычыны бясспрэчнасці аказваемага імі вялікага ўплыву на настроі грамадства. У сувязі з гэтым вельмі важна разуменне месца новых тэхналогій у медиапотреблении, асэнсаванне таго, якія СМІ выкарыстоўваюцца грамадзянамі, якое іх якасць і разнастайнасць.

Даведачна.

Сучасная беларуская аўдыторыя мае доступ да розных медыя і платформаў (тэлебачанне, радыё, газеты ў анлайн-асяроддзі, мабільныя дадаткі, сайты розных СМІ і інш.). Медыйнае поле Рэспублікі Беларусь насычанае і разнастайнае. Так, на 1 лістапада 2021 г.у Міністэрстве інфармацыі Рэспублікі Беларусь зарэгістравана 1608 друкаваных СМІ; 261 тэлерадыёвяшчальнае СМІ; 9 інфармацыйных агенцтваў; 37 сеткавых выданняў. Пры гэтым большасць з іх (1275) – недзяржаўныя (1180 друкаваных СМІ; 81-тэлерадыёвяшчальнае; 7 інфармацыйных агенцтваў і 7 сеткавых выданняў).

Інфармацыйная прастора нашай краіны адкрыта, нягледзячы на тое, што ў гэтым ёсць пэўныя рызыкі:у Беларусі распаўсюджваюцца каля трох тысяч замежных СМІ, большасць-рускамоўных.

Працягвае развівацца Байнэт (беларуская частка сеткі Інтэрнэт). Улетку 2021 г .у рэестры нацыянальнай зоны знаходзілася 149 423 дамена .BY і.БЕЛ, а за першую палову бягучага года ў зонах .BY і .БЕЛ было зарэгістравана 1 454 тыс.даменаў, або каля 87 & nbsp;імёнаў у суткі.

уплыў Інтэрнэту на жыццё беларусаў каласальны. Па дадзеных Нацыянальнага статыстычнага камітэта Рэспублікі Беларусь за 2020 год, 85,1% насельніцтва ва ўзросце 6-72 гады мае доступ да Інтэрнэту, 71,3% насельніцтва выходзяць у сетку штодня.

Акрамя прагляду фільмаў, пошуку інфармацыі і чытання навін, беларусы актыўна выкарыстоўваюць сацыяльныя сеткі і месенджары. Яны становяцца паўнавартаснымі камунікацыйнымі цэнтрамі. Найбольш папулярнымі мэсэнджарамі ў беларусаў з'яўляюцца Viber & nbsp;–87%, Telegram–56%, WhatsApp – 46%, Skype – 22%; сацыяльнымі сеткамі: ВКонтакте–3,8 млн карыстальнікаў, Instagram–3,2 млн карыстальнікаў, Аднакласнікі–2,8 млн карыстальнікаў, Facebook-750  тыс.карыстальнікаў.

працэс абмену інфармацыяй у беларускім грамадстве характарызуецца высокай аператыўнасцю і інтэнсіўнасцю. Актыўная і паўсюдная інфарматызацыя дазваляе разглядаць новыя медыя ў якасці ўплывовых крыніц інфармацыі, якія аказваюць сур'ёзнае ўздзеянне на фарміраванне грамадскай думкі. Пры гэтым адзначаецца пераважная роля сацыяльных сетак і навінавых сайтаў як інфармацыйных крыніц.

Даведачна.

Важным паказчыкам у ацэнцы медиапотребления з'яўляецца першачарговасць выбару крыніцы інфармацыі на працягу дня. Як паказваюць вынікі вышэй пазначанага даследавання, жыхары рэгіёнаў Беларусі пачынаюць свой інфармацыйны дзень пераважна з прагляду тэлеперадач (35,1%) або наведвання сацыяльных сетак (33,7%). На трэцім месцы з істотным адставаннем знаходзяцца інфармацыйныя і навінавыя сайты (14,1%).

Такім чынам, даступнасць Інтэрнэту шырокай аўдыторыі вывела глабальную сетку ў разрад вядучых крыніц інфармацыі. Рэаліі такія, што віртуальная сераду сёння стала наймагутным фактарам ўплыву на насельніцтва і дзяржава ў цэлым. Як следства – імклівае развіццё дадзенага сегмента медиасреды патрабуе сур'ёзнага падыходу да вырашэння праблем, якія ўзнікаюць у ім.
 
прававыя асновы дзяржаўнай інфармацыйнай палітыкі ў Рэспубліцы Беларусь
Якая расце роля СМІ (асабліва Інтэрнэт-СМІ) у сацыяльных працэсах выклікае неабходнасць у правядзенні сістэмнай дзяржаўнай інфармацыйнай палітыкі, у аснове якой ляжыць фундаментальнае права чалавека на інфармацыю, замацаванае Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь.

Галоўным механізмам дзяржаўнай інфармацыйнай палітыкі выступае прававое рэгуляванне дзейнасці СМІ. Дзяржава імкнецца, з аднаго боку, стварыць спрыяльныя ўмовы для функцыянавання мас-медыя, з другога – выканаць пры гэтым інтарэсы асобы, грамадства і дзяржавы.

"Не прымяншаючы пераваг, магчымасцяў і перспектыў, якія адкрыў чалавеку інфармацыйны свет, мы павінны звярнуць увагу і на яго адваротны бок. На штучную рэальнасць, якая дала зялёнае святло маніпуляцыям, падману, злачынствам, патурае нізінным інстынктам чалавека.

Месяц:  Лістапад